Dat de energieprijzen de pan uitrijzen, is allang geen geheim meer. De overheid kondigde onlangs verschillende maatregelen aan om de kosten voor huishoudens en andere kleinverbruikers, zoals winkeliers en verenigingen, in te dammen. Hoe profiteert u hiervan als ondernemer in het mkb? Dat leest u in dit artikel.

Wat is het energieplafond?

In september 2022 kondigde de Rijksoverheid maatregelen aan vanwege de alsmaar stijgende gas- en stroomprijzen, met alle gevolgen van dien voor particulieren en ondernemers in het mkb. De maatregelen omvatten meerdere aspecten. De meest opvallende is het prijsplafond op energie dat gaat gelden vanaf 1 januari 2023.
Vanaf het aankomende nieuwe jaar geldt een prijsplafond op energie voor alle huishoudens en andere kleinverbruikers. Voor gas wordt het maximale tarief € 1,45 per kuub, tot een verbruik van 1.200 kuub. Voor elektriciteit wordt het maximale tarief verlaagd tot € 0,40 per KWh en het maximale verbruik verhoogd tot 2.900 kWh. Het maximumtarief omvat het variabele leveringstarief inclusief energiebelasting en btw.
Voor het energieverbruik boven het plafond betalen huishoudens en andere kleinverbruikers het tarief zoals opgenomen in het energiecontract dat zij met hun energieleverancier hebben afgesloten.

De redenen voor een prijsplafond

Minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten lichtte begin oktober 2022 toe waarom de overheid tot deze maatregelen overgaat: ‘Steeds meer mensen en bedrijven in Nederland worden geraakt door hoge energieprijzen. Met een prijsplafond helpen we de lasten verlichten en hebben mensen meer zekerheid. We hebben bij de uitwerking van het prijsplafond ook rekening gehouden met huishoudens die verwarmen met een (hybride) warmtepomp of zijn aangesloten op een warmtenet. Daarom gaat het verbruiksplafond voor elektriciteit omhoog en het tarief omlaag. Ook komt er een prijsplafond voor warmtenetten. Dankzij de grote inzet van de energieleveranciers kan het prijsplafond al per 1 januari 2023 worden ingevoerd.’

Kortom: de maatregelen zijn een noodgreep om mensen uit financiële nood te helpen en zekerheid te bieden in tijden van onzekerheid vanwege de aldoor stijgende prijzen.

De tussenmaatregel: 190 euro korting in zowel november als december 2022

Nu de nood bij veel huishoudens en ondernemers hoog is vanwege de torenhoge tarieven op het gebied van energie, heeft de overheid ook een andere maatregel in het vooruitzicht gesteld. Kort gezegd komt deze erop neer dat huishoudens en andere kleinverbruikers een vaste korting op de energierekening van 190 euro per maand ontvangen.

De 190 euro krijgt u overigens niet op uw rekening gestort. Het gaat om een compensatie van de energierekening in november en in december. Stel dat uw energierekening in november een bedrag van 500 euro behelst. Met de compensatie van de overheid brengt uw energieleverancier ‘nog maar’ (500 – 190 =) 310 euro in rekening.

Komt uw energierekening niet boven de 190 euro uit, dan profiteert u ook. U betaalt die maand niets. Het resterende bedrag wordt vervolgens doorberekend op uw jaarrekening of zelfs uitbetaald als u dan op een negatief bedrag uitkomt.

Stel dat u bijvoorbeeld een energierekening van 40 euro hebt in zowel november als december. U krijgt dan (380 – 40 =) 340 euro in aftrek op uw jaarafrekening. Bedraagt die jaarafrekening 200 euro, dan krijgt u dus 140 euro teruggestort van uw energieleverancier. Dit is zo geregeld om te voorkomen dat energieleveranciers baat hebben bij een lage energierekening van hun klanten. Wie verbruikt, betaalt. Wie niet verbruikt, krijgt geld toe, zo is de redenering.

Geldt het energieplafond ook voor het mkb?

Het energieplafond geldt voor alle kleinverbruikers. Dit zijn gezinnen, alleenstaanden en andere huishoudens. Ook zzp’ers, winkels, verenigingen, kleine maatschappelijke organisaties en een deel van het klein-mkb valt hieronder. Een gedeelte van het mkb profiteert dus van de maatregel van de rijksoverheid.

Wat als u als ondernemer in het mkb buiten de maatregel omtrent energie valt?

Voor het energie-intensieve mkb komt een aparte compensatieregeling: de Tegemoetkoming Energiekostenregeling (TEK). De TEK is gebaseerd op het energieverbruik en de omzet van een ondernemer. De compensatie die de ondernemer uit het mkb ontvangt, bestaat dan voor een deel uit de kostenstijging in 2022 en in 2023.

Het energie-intensieve mkb krijgt steun ter grootte van een te bepalen percentage van de stijging van de energieprijs (zowel gas als elektra) maal hun energieverbruik tot een vast te stellen maximum per onderneming; het zogenaamde subsidieplafond. Kleinere mkb-ondernemers en zzp’ers vallen niet binnen de TEK; zij kunnen, net als huishoudens, gebruik maken van het tijdelijke prijsplafond.

Het kabinet heeft laten weten dat het de voorwaarden van de TEK (zoals de doelgroep, het totale budget, de percentages en de maximale steun per onderneming) op korte termijn bekend te maken. Dit kan niet van de ene op de andere dag, omdat zo een regeling dient te voldoen aan Europese staatssteunregels en moet worden goedgekeurd door de Europese Commissie. Als gevolg van deze procedure kan het zo zijn dat de daadwerkelijke openstelling via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) pas plaatsvindt vanaf het nieuwe jaar; begin 2023.

Voor energie-intensieve mkb’ers, zoals bakkers en kwekers, die nu al in grote financiële problemen zitten en de winter van 2022/2023 nog te gaan hebben, is dat in feite te laat. Daarom beoogt het kabinet om vanaf november al andere maatregelen in te zetten om voor die ondernemers de bedrijfslasten tijdelijk te verlagen. Het kabinet werkt de opties hiervoor zo snel mogelijk uit.

Hoe zit het als u op het Warmtenet bent aangesloten?

Uit de toelichting van minister Jetten bleek al dat er ook voor degenen die op het Warmtenet zijn aangesloten, een energieplafond gaat gelden. Een Warmtenet staat ook wel bekend als stadsverwarming of blokverwarming.

In feite is dit een grote cv-installatie. Ergens in de wijk staat een centrale warmtebron, die hetzelfde werkt als een cv-installatie in huis. De warmtebron warmt water op en laat via buizen warm water naar huizen stromen. In ieder huis staat een kleine installatie: de afleverset genoemd. Die bevat een warmtewisselaar en verdeelt de warmte over uw verwarming en warm water. Afgekoeld water loopt via buizen terug naar de centrale warmtebron en dan herhaalt dit proces zich.

Een percentage van zes procent van de Nederlandse huizen is aangesloten op een warmtenet. Als duurzame bronnen de basis vormen van het opgewarmde water, is dit een duurzame en voordelige oplossing voor het klimaat. Denk aan aardwarmte of restwarmte van een fabriek, datacentrum of elektriciteitscentrale.

Het tarief wordt gekoppeld aan het prijsplafond voor gas en wordt € 47,39 per gigajoule warmte. Tot welk verbruik het prijsplafond geldt en hoe de uitvoering van het plafond voor warmtenetten plaatsvindt, werkt het kabinet in de komende periode verder uit. Omdat het prijsplafond niet goed aansluit bij huishoudens die gebruik maken van een warmtenet – immers: er zijn meerdere huishoudens bij één aansluiting aangesloten – onderzoekt het kabinet ook of er alternatieve mogelijkheden zijn om die huishoudens op gelijke wijze te ondersteunen.

Disclaimer

De maatregelen die het kabinet beoogt, moeten nog nader worden uitgewerkt en vervolgens door de Tweede en Eerste Kamer worden goedgekeurd. Het is dus nog even geduld hebben en hopen dat de energieprijzen in de tussentijd relatief gezien binnen de perken blijven.